Of je nu droomt over het maken van films, illustraties, muziek of literatuur, één activiteit is cruciaal voor je creatieve ontwikkeling: dompel jezelf onder in het werk van anderen. Door te zien wat er mogelijk is, vind je geleidelijk je eigen stem.
“Als je dingen maakt, moet je weten of het al een keer eerder is gedaan”, vertelde Paul de Leeuw me daarover, “Als je dan denkt: ‘Hé die heeft het al gemaakt’, dan kun je zien hoe ze dat deden. Daar leer je dan van.”
Tijdens zijn jaren op de Toneelschool kon je Paul vrijwel elk vrij uurtje vinden in de theaterbibliotheek of in het theater zelf. “Ik zag alles. Soms twee keer. Ik heb drie keer Who is Afraid of Virginia Woolf gezien. Dan zat ik helemaal bovenin, voor maar vijf gulden.”
Wat Paul al die avonden in het theater deed? Analyseren! Hoe Jasperina de Jong ‘de komma’s in een lied’ zong, of hoe André van Duijn een mop over een krokodil opbouwde. “Ik heb echt uren geluisterd naar wat de cadans van zo’n grap is.”
“Lezen vormt de basis van schrijven”, bezwoer ook auteur Maxim Februari me. “Je moet echt heel erg veel lezen wil je goed leren schrijven. Ik heb in de coronatijd les gegeven in het schrijven van essays. Het viel me op dat sommige studenten gaan schrijven zonder dat ze ooit iets hebben gelezen, wat ik een merkwaardige volgorde vind.”
Toen ik zelf twintig was, las ik het boek It’s not how good you are, it’s how good you want to be van reclameman Paul Arden. Zijn confronterende schrijfstijl van het direct aanspreken van de lezer, was precies het voorbeeld dat ik nodig had om te beginnen met bloggen.
Het is simpelweg doodzonde als je jezelf de rijkdom van andermans werk ontzegt. “Er gaat een wereld voor je open als je veel leest, het is breinverruimend”, zei schrijver Astrid Roemer me, “Je gaat beter denken als je een grotere taalschat hebt.” Taal en denken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door jezelf bloot te stellen aan talloze taalmogelijkheden, scherp je je vermogen om gedachten en emoties uit te drukken.
Dus weersta de verleiding om je alleen te laten meeslepen door vluchtige podcasts en ‘fucking TikTok’ (Pauls woorden). Zoals schrijver Adriaan van Dis tijdens ons interview uitriep: “Leef gevaarlijk! Een boek vertelt je dat je je leven moet veranderen. Sta jezelf dat toe.”
Hoe meer muziek, film en literatuur je tot je neemt, hoe meer expressiemogelijkheden je ontdekt. Daar heb je een creatief leven lang profijt van. Ga naar musea, lees alles van één auteur, bekijk alle films uit de top 100 van IMDB. Laat je veranderen door woorden en beelden, en gebruik ze als brandstof voor je eigen creatieve reis.
